پاسخ فیزیولوژیکی گیاهچه های ذرت ("Zea mays "Mv500) به دماهای خارج از آستانه گیاه در غلظت‌های سالیسیلیک اسید

به ­منظور بررسی پاسخ فیزیولوژیکی گیاهچه ­های ذرت به دماهای خارج از آستانه گیاه در غلظت­های سالیسیلیک اسید، آزمایشی به ­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار (شرایط کنترل شده اتاقک رشد) در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه کردستان در سال 1392 اجرا شد. عامل اول پنج سطح دما (25، 30، 35، 40 و 45 درجه سلسیوس) و عامل دوم چهار سطح محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید (صفر، 1/5، 2/5 و 5 میلی مولار) بود. نتایج بیانگر اثر معنی­ دار سالیسیلیک اسید، دما (P<0.01) و برهم­کنش این دو عامل بر ظرفیت فتوسنتزی (سطح و وزن خشک برگ، رنگیزه ­های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل)) و صفات بیوشیمیایی (نشت یونی برگ و پرولین) بود. محتوای نسبی رطوبت برگ تحت برهمکنش دما و سالیسیلیک اسید قرار نگرفت. با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید محتوای نسبی رطوبت برگ روندی افزایشی و با افزایش دما روندی کاهشی داشت. بر اساس نتایج برهم­کنش تحت دما­های بالاتر از 35 درجه سلسیوس (40 و 45 درجه سلسیوس) ظرفیت فتوسنتزی و محتوای نسبی رطوبت برگ کاهش و نشت یونی و پرولین افزایش یافت. نتایج همچنین نشان داد تا دمای 35 درجه سلسیوس افزایش غلظت سالیسیلیک اسید تا پنج میلی­مولار و تحت دما­های 40 و 45 درجه سلسیوس، تا 2/5 میلی­ مولار باعث بهبود سطح برگ، رنگیزه ­های فتوسنتزی و افزایش پرولین بود. با توجه به نتایج کلی تحت دما­های خارج از آستانه تحمل، گیاهچه­ های ذرت دچار تنش شدید شدند و سالیسلیک اسید تا غلظت 2/5 میلی­مولار تا حدودی باعث تعدیل تنش گرمایی شد. پیشنهاد می­ شود این آزمایش پس از چند بار تکرار آزمایشگاهی در سطح مزرعه تحت تاریخ ­های مختلف کشت از نظر دمایی اجرا شود.